viernes, 29 de enero de 2010

ABIADURA

Zer da abiadura?
Abiadura, akintza motoreak ahalik eta denbora leburrean burutu ahal izateko izakiak duen ahalmena da.

Ezaugarriak

o Abiadura, gihar zuntzen uzkurtzeko gaitasunarekin lotua dago
o Gihar zuntzen abiadura aldatu ezinezkoa da, berezkoa dute
o Gihar taldeen koordinatzeko gaitasuna entrenamenduarekin lortzen da
o Geneek erabakiko dute azkar lasterkatzea baina entrenamenduak kirolari handia egingo du
Faktore hauen arabera dago :
GIHAR FAKTOREA
o Gihar zuntzaren luzapena eta bere erresistentzi maila
o Tonua handia edo txikiagoa
o Biskositate handia edo txikiagoa
o Luzatzeko gaitasuna
o Gihar masa

ENZEFALO ETA MEDULAREN BALIO FUNTZIONALA
o Uzkundura gertatzeko zenbat gertakari eman behar dira: inpultsuaren sortaera garunean hasi eta zuntzen uzkurduran bukatuz
o Inpultsuaren transmisioa ez da oso azkarra
o Inpultsua bukaerako plaka neuromuskularrean hasten da eta bere abiadura sujetoa eta bere zuntzen araberan dago
o Horregatik enzefaloaren eta medularen lotura koordinazioarekin, mugimenduaren buruko grabazioarekin eta trebetasunarekin
o Uzkurtzeko abiaduraren faktore garrantzitsuena inerbatzen duten neuronen mota da
• Motoneurona tonikoak: uzkurdura mantxoagoa
• Motoneurona fasikoak: uzkurdura azkarragoa

ZUNTZ GORRIAK ETA TXURIAK
o Giharretan zuntz gorriak eta txuriak daude
o Gorriek nukleo eta sarkoplasma kopuru handiagoa dute, lan luzeetarako gaitasunarekin baina erritmo txikiarekin
o Txuriak uzkurdurra azkarrekoak dira eta ezin dituzte lan luzeak egin

UZKURDURA MOTEL ETA AZKARREKO UNITATE MOTOREAK
o Bi unitate motoreak lotuta daude
o Uzkurdura azkarreko unitate motoreak ATParen degradazioa azkarrago egiten dute
o ATParen degradazio abiadura, uzkurduraren abiadura adieraziko du
o Martxan jartzen diren lehenengoak uzkurdura mantxokoak dira
o Azkenak, uzkurdura azkarrekoak, tentsio altua sortzen dute baina azkar nekatzen dira

GIHAR ZUNTZAK: EGITURA ZONALA ETA FIBRILARRA
o Autore batzuk ez daude ados zuntzen sailkapen honekin: gorriak eta txuriak eta beste bat proposatzen dute:
• Fibrilar egitureko gihar zuntzak • Zonal egiturureko gihar zuntzak
o Kolpe azkarrekoak
o Uzkurdura fasikoa
o Gastu altukoak
o Neke azkarrekoak o Kolpe mantxokoak
o Uzkurdura tonikoa
o Gastu txikikoak
o Erresistentzi handikoak

ABIADURA MOTAK

ERREAKZIO ABIADURA
Estimulu baten aurrean, gorputz erantzunak behar duen denbora
o Entrenamenduarekin hobetzen da.
o Koordinazio motorearekin oso lotuta.
o Kiroletan garrantzi handikoa

LEKUALDATZE ABIADURA
Distantzia labur bat ahalik eta denbora gutxienean zeharkatzeko
Faktore hauen araberan dago
1. - Oinkadaren zabalera
Zenbat eta handiagoa hobe. Hauen araberan dago : o bulkadaren ahalmena- ''detente''
o palanken luzaera
o malgutasuna

2. - Maiztasuna
o Indarra, malgutasuna eta teknikaren araberan dago.
3. - Abiadura mantentzeko erresistentzia
o Energia lortzeko gaitasunarekin lotua dago
o Oxigeno-zorra egoeretan lan egiteko gaitasunarekin lotuta.
4. - Koordinazio eta relajazio faktoreak

ABIADURA ZIKLIKOA

o Mugimendu berdina errepikatu egiten da
o Erritmo maximoa, nerbio sistemak mugatzen du
o Mugimenduaren automatizazio mailaren arabera dago
o Gihar agonisten eta antagonisten koordinazio altua eskatzen du

ABIADURAREN ENTRENAMENDUA

ERREAKZIO ABIADURAren garapena
Hiru bitarteko mota
o Ariketa bereziak soinu seinalez
o Ariketa orokorrak soinu seinalez edo bisualaz
o Azkartasun ariketak

AZELERAZIO GAITASUNA
Hiru bitarteko mota
 Indar maximoa garatzeko ariketak
o Indar maximoa lehen pausoan erabiltzen da
o Karga arina eta exekuzio azkarreko ariketak
o Jauzianitzak ibilbide motz eta luzean
 Indar esplosiboa eta azkarra garatzeko ariketak
o Sobrekargako ariketak: erdi mailako kargak eta exekuzio maximoa
o Jauzianitzak: hanka batekin, biekin, tartekatuz, ibilbide luzeetan eta motzetan
• Entrenamenduen ezaugarriak :
• Ibilbide motzetan : 10 jauzi, zenbat eta urrutiago iritsiz. 10 - 13 serie
• Ibilbide luzeetan (50-100 m) : jauzi kopuru txikiena saiatuz 8 serie
• %100 intentsitatearekin eta zoru bigunean
• Beroketa ondoren egiten da
• Egun tartekatuetan
 Abiadura berezia lantzeko ariketak
o Maldak : %18ko igoerarekin, 30-50 m distantzia, 3-10 serie, 3'-8' errekuperazio denbora serieen artean
o Kargaren arrastreak : 10-15 kilo, 30 -50 metro, 3'-8' errekuperazio denbora serieen artean

ABIADURA LANZATUA
o Sprint ariketak
o Elastizitateko ariketak: jauziak 40 -100 cm-ko oztopoekin (5 edo 6), metro bat aldenduak, 6 - 8 serie

ABIADURA ERRESISTENTZIA
 Gaitasun alaktikoa 100 m
o 60 -80 metroko distantzia
o 90'' sg-ko atsedena ariketen artean, 9 minutu serieen artean
o Beroketaren ondoren
o %98ko intentsitatearekin
 Potentzia laktikoa
o 150 metroko distantzian
o Errepikapen gutxiago (4 -8), atseden handiagoa: 6 -15 minutu
o Fosfatoa eta enzimen gehiketa
o 200 metroko lasterketaren ezaugarri nagusia
 Gaitasun laktikoa
o 1. era: 200 - 300 + 300 - 200 + 300 - 150 + 300
o 4 minutuko atsedena - ikurraren lekuan; 12' + ikurraren lekuan
o 2. era: 5 * 300 metro. Atsedena 12 minutu

ABIADURA ETA TEKNIKAREN GARAPENA
 Abiaduraren etekin haundia prestakuntza teknikoarekin oso lotua dago

Garrantzia gure bizitzan eta kirolean

Gure bizitzan abiadurak ihes egiteko soilik balio du, adibidez: ertzainetatik ihes egiteko. Kirolei dagokienez ia anaerobiko guztietan da beharrezkoa.

Adibidez: atletismoan, futbolean, errugbian...

5 comentarios: