Abiadura, akintza motoreak ahalik eta denbora leburrean burutu ahal izateko izakiak duen ahalmena da.
Ezaugarriak
o Abiadura, gihar zuntzen uzkurtzeko gaitasunarekin lotua dago
o Gihar zuntzen abiadura aldatu ezinezkoa da, berezkoa dute
o Gihar taldeen koordinatzeko gaitasuna entrenamenduarekin lortzen da
o Geneek erabakiko dute azkar lasterkatzea baina entrenamenduak kirolari handia egingo du
Faktore hauen arabera dago :
GIHAR FAKTOREA
o Gihar zuntzaren luzapena eta bere erresistentzi maila
o Tonua handia edo txikiagoa
o Biskositate handia edo txikiagoa
o Luzatzeko gaitasuna
o Gihar masa
ENZEFALO ETA MEDULAREN BALIO FUNTZIONALA
o Uzkundura gertatzeko zenbat gertakari eman behar dira: inpultsuaren sortaera garunean hasi eta zuntzen uzkurduran bukatuz
o Inpultsuaren transmisioa ez da oso azkarra
o Inpultsua bukaerako plaka neuromuskularrean hasten da eta bere abiadura sujetoa eta bere zuntzen araberan dago
o Horregatik enzefaloaren eta medularen lotura koordinazioarekin, mugimenduaren buruko grabazioarekin eta trebetasunarekin
o Uzkurtzeko abiaduraren faktore garrantzitsuena inerbatzen duten neuronen mota da
• Motoneurona tonikoak: uzkurdura mantxoagoa
• Motoneurona fasikoak: uzkurdura azkarragoa
ZUNTZ GORRIAK ETA TXURIAK
o Giharretan zuntz gorriak eta txuriak daude
o Gorriek nukleo eta sarkoplasma kopuru handiagoa dute, lan luzeetarako gaitasunarekin baina erritmo txikiarekin
o Txuriak uzkurdurra azkarrekoak dira eta ezin dituzte lan luzeak egin
UZKURDURA MOTEL ETA AZKARREKO UNITATE MOTOREAK
o Bi unitate motoreak lotuta daude
o Uzkurdura azkarreko unitate motoreak ATParen degradazioa azkarrago egiten dute
o ATParen degradazio abiadura, uzkurduraren abiadura adieraziko du
o Martxan jartzen diren lehenengoak uzkurdura mantxokoak dira
o Azkenak, uzkurdura azkarrekoak, tentsio altua sortzen dute baina azkar nekatzen dira
GIHAR ZUNTZAK: EGITURA ZONALA ETA FIBRILARRA
o Autore batzuk ez daude ados zuntzen sailkapen honekin: gorriak eta txuriak eta beste bat proposatzen dute:
• Fibrilar egitureko gihar zuntzak • Zonal egiturureko gihar zuntzak
o Kolpe azkarrekoak
o Uzkurdura fasikoa
o Gastu altukoak
o Neke azkarrekoak o Kolpe mantxokoak
o Uzkurdura tonikoa
o Gastu txikikoak
o Erresistentzi handikoak
ABIADURA MOTAK
ERREAKZIO ABIADURA
Estimulu baten aurrean, gorputz erantzunak behar duen denbora
o Entrenamenduarekin hobetzen da.
o Koordinazio motorearekin oso lotuta.
o Kiroletan garrantzi handikoa
LEKUALDATZE ABIADURA
Distantzia labur bat ahalik eta denbora gutxienean zeharkatzeko
Faktore hauen araberan dago
1. - Oinkadaren zabalera
Zenbat eta handiagoa hobe. Hauen araberan dago : o bulkadaren ahalmena- ''detente''
o palanken luzaera
o malgutasuna
2. - Maiztasuna
o Indarra, malgutasuna eta teknikaren araberan dago.
3. - Abiadura mantentzeko erresistentzia
o Energia lortzeko gaitasunarekin lotua dago
o Oxigeno-zorra egoeretan lan egiteko gaitasunarekin lotuta.
4. - Koordinazio eta relajazio faktoreak
ABIADURA ZIKLIKOA
o Mugimendu berdina errepikatu egiten da
o Erritmo maximoa, nerbio sistemak mugatzen du
o Mugimenduaren automatizazio mailaren arabera dago
o Gihar agonisten eta antagonisten koordinazio altua eskatzen du
ABIADURAREN ENTRENAMENDUA
ERREAKZIO ABIADURAren garapena
Hiru bitarteko mota
o Ariketa bereziak soinu seinalez
o Ariketa orokorrak soinu seinalez edo bisualaz
o Azkartasun ariketak
AZELERAZIO GAITASUNA
Hiru bitarteko mota
Indar maximoa garatzeko ariketak
o Indar maximoa lehen pausoan erabiltzen da
o Karga arina eta exekuzio azkarreko ariketak
o Jauzianitzak ibilbide motz eta luzean
Indar esplosiboa eta azkarra garatzeko ariketak
o Sobrekargako ariketak: erdi mailako kargak eta exekuzio maximoa
o Jauzianitzak: hanka batekin, biekin, tartekatuz, ibilbide luzeetan eta motzetan
• Entrenamenduen ezaugarriak :
• Ibilbide motzetan : 10 jauzi, zenbat eta urrutiago iritsiz. 10 - 13 serie
• Ibilbide luzeetan (50-100 m) : jauzi kopuru txikiena saiatuz 8 serie
• %100 intentsitatearekin eta zoru bigunean
• Beroketa ondoren egiten da
• Egun tartekatuetan
Abiadura berezia lantzeko ariketak
o Maldak : %18ko igoerarekin, 30-50 m distantzia, 3-10 serie, 3'-8' errekuperazio denbora serieen artean
o Kargaren arrastreak : 10-15 kilo, 30 -50 metro, 3'-8' errekuperazio denbora serieen artean
ABIADURA LANZATUA
o Sprint ariketak
o Elastizitateko ariketak: jauziak 40 -100 cm-ko oztopoekin (5 edo 6), metro bat aldenduak, 6 - 8 serie
ABIADURA ERRESISTENTZIA
Gaitasun alaktikoa 100 m
o 60 -80 metroko distantzia
o 90'' sg-ko atsedena ariketen artean, 9 minutu serieen artean
o Beroketaren ondoren
o %98ko intentsitatearekin
Potentzia laktikoa
o 150 metroko distantzian
o Errepikapen gutxiago (4 -8), atseden handiagoa: 6 -15 minutu
o Fosfatoa eta enzimen gehiketa
o 200 metroko lasterketaren ezaugarri nagusia
Gaitasun laktikoa
o 1. era: 200 - 300 + 300 - 200 + 300 - 150 + 300
o 4 minutuko atsedena - ikurraren lekuan; 12' + ikurraren lekuan
o 2. era: 5 * 300 metro. Atsedena 12 minutu
ABIADURA ETA TEKNIKAREN GARAPENA
Abiaduraren etekin haundia prestakuntza teknikoarekin oso lotua dago
Garrantzia gure bizitzan eta kirolean
o Abiadura, gihar zuntzen uzkurtzeko gaitasunarekin lotua dago
o Gihar zuntzen abiadura aldatu ezinezkoa da, berezkoa dute
o Gihar taldeen koordinatzeko gaitasuna entrenamenduarekin lortzen da
o Geneek erabakiko dute azkar lasterkatzea baina entrenamenduak kirolari handia egingo du
Faktore hauen arabera dago :
GIHAR FAKTOREA
o Gihar zuntzaren luzapena eta bere erresistentzi maila
o Tonua handia edo txikiagoa
o Biskositate handia edo txikiagoa
o Luzatzeko gaitasuna
o Gihar masa
ENZEFALO ETA MEDULAREN BALIO FUNTZIONALA
o Uzkundura gertatzeko zenbat gertakari eman behar dira: inpultsuaren sortaera garunean hasi eta zuntzen uzkurduran bukatuz
o Inpultsuaren transmisioa ez da oso azkarra
o Inpultsua bukaerako plaka neuromuskularrean hasten da eta bere abiadura sujetoa eta bere zuntzen araberan dago
o Horregatik enzefaloaren eta medularen lotura koordinazioarekin, mugimenduaren buruko grabazioarekin eta trebetasunarekin
o Uzkurtzeko abiaduraren faktore garrantzitsuena inerbatzen duten neuronen mota da
• Motoneurona tonikoak: uzkurdura mantxoagoa
• Motoneurona fasikoak: uzkurdura azkarragoa
ZUNTZ GORRIAK ETA TXURIAK
o Giharretan zuntz gorriak eta txuriak daude
o Gorriek nukleo eta sarkoplasma kopuru handiagoa dute, lan luzeetarako gaitasunarekin baina erritmo txikiarekin
o Txuriak uzkurdurra azkarrekoak dira eta ezin dituzte lan luzeak egin
UZKURDURA MOTEL ETA AZKARREKO UNITATE MOTOREAK
o Bi unitate motoreak lotuta daude
o Uzkurdura azkarreko unitate motoreak ATParen degradazioa azkarrago egiten dute
o ATParen degradazio abiadura, uzkurduraren abiadura adieraziko du
o Martxan jartzen diren lehenengoak uzkurdura mantxokoak dira
o Azkenak, uzkurdura azkarrekoak, tentsio altua sortzen dute baina azkar nekatzen dira
GIHAR ZUNTZAK: EGITURA ZONALA ETA FIBRILARRA
o Autore batzuk ez daude ados zuntzen sailkapen honekin: gorriak eta txuriak eta beste bat proposatzen dute:
• Fibrilar egitureko gihar zuntzak • Zonal egiturureko gihar zuntzak
o Kolpe azkarrekoak
o Uzkurdura fasikoa
o Gastu altukoak
o Neke azkarrekoak o Kolpe mantxokoak
o Uzkurdura tonikoa
o Gastu txikikoak
o Erresistentzi handikoak
ABIADURA MOTAK
ERREAKZIO ABIADURA
Estimulu baten aurrean, gorputz erantzunak behar duen denbora
o Entrenamenduarekin hobetzen da.
o Koordinazio motorearekin oso lotuta.
o Kiroletan garrantzi handikoa
LEKUALDATZE ABIADURA
Distantzia labur bat ahalik eta denbora gutxienean zeharkatzeko
Faktore hauen araberan dago
1. - Oinkadaren zabalera
Zenbat eta handiagoa hobe. Hauen araberan dago : o bulkadaren ahalmena- ''detente''
o palanken luzaera
o malgutasuna
2. - Maiztasuna
o Indarra, malgutasuna eta teknikaren araberan dago.
3. - Abiadura mantentzeko erresistentzia
o Energia lortzeko gaitasunarekin lotua dago
o Oxigeno-zorra egoeretan lan egiteko gaitasunarekin lotuta.
4. - Koordinazio eta relajazio faktoreak
ABIADURA ZIKLIKOA
o Mugimendu berdina errepikatu egiten da
o Erritmo maximoa, nerbio sistemak mugatzen du
o Mugimenduaren automatizazio mailaren arabera dago
o Gihar agonisten eta antagonisten koordinazio altua eskatzen du
ABIADURAREN ENTRENAMENDUA
ERREAKZIO ABIADURAren garapena
Hiru bitarteko mota
o Ariketa bereziak soinu seinalez
o Ariketa orokorrak soinu seinalez edo bisualaz
o Azkartasun ariketak
AZELERAZIO GAITASUNA
Hiru bitarteko mota
Indar maximoa garatzeko ariketak
o Indar maximoa lehen pausoan erabiltzen da
o Karga arina eta exekuzio azkarreko ariketak
o Jauzianitzak ibilbide motz eta luzean
Indar esplosiboa eta azkarra garatzeko ariketak
o Sobrekargako ariketak: erdi mailako kargak eta exekuzio maximoa
o Jauzianitzak: hanka batekin, biekin, tartekatuz, ibilbide luzeetan eta motzetan
• Entrenamenduen ezaugarriak :
• Ibilbide motzetan : 10 jauzi, zenbat eta urrutiago iritsiz. 10 - 13 serie
• Ibilbide luzeetan (50-100 m) : jauzi kopuru txikiena saiatuz 8 serie
• %100 intentsitatearekin eta zoru bigunean
• Beroketa ondoren egiten da
• Egun tartekatuetan
Abiadura berezia lantzeko ariketak
o Maldak : %18ko igoerarekin, 30-50 m distantzia, 3-10 serie, 3'-8' errekuperazio denbora serieen artean
o Kargaren arrastreak : 10-15 kilo, 30 -50 metro, 3'-8' errekuperazio denbora serieen artean
ABIADURA LANZATUA
o Sprint ariketak
o Elastizitateko ariketak: jauziak 40 -100 cm-ko oztopoekin (5 edo 6), metro bat aldenduak, 6 - 8 serie
ABIADURA ERRESISTENTZIA
Gaitasun alaktikoa 100 m
o 60 -80 metroko distantzia
o 90'' sg-ko atsedena ariketen artean, 9 minutu serieen artean
o Beroketaren ondoren
o %98ko intentsitatearekin
Potentzia laktikoa
o 150 metroko distantzian
o Errepikapen gutxiago (4 -8), atseden handiagoa: 6 -15 minutu
o Fosfatoa eta enzimen gehiketa
o 200 metroko lasterketaren ezaugarri nagusia
Gaitasun laktikoa
o 1. era: 200 - 300 + 300 - 200 + 300 - 150 + 300
o 4 minutuko atsedena - ikurraren lekuan; 12' + ikurraren lekuan
o 2. era: 5 * 300 metro. Atsedena 12 minutu
ABIADURA ETA TEKNIKAREN GARAPENA
Abiaduraren etekin haundia prestakuntza teknikoarekin oso lotua dago
Garrantzia gure bizitzan eta kirolean
Gure bizitzan abiadurak ihes egiteko soilik balio du, adibidez: ertzainetatik ihes egiteko. Kirolei dagokienez ia anaerobiko guztietan da beharrezkoa.
Adibidez: atletismoan, futbolean, errugbian...
LAN EDERRA EGIN DUZUE!!ASKO BALIO IZAN ZAIT!!
ResponderEliminarkalabaza!
ResponderEliminarLan ederra benetan. Markatik fuerakoa!!!!
ResponderEliminarbai nik ere 10a jarriko nioke!
ResponderEliminarMUCHAS GRACIAS POR EL TRABAJO HERMANOS!! ME HA MOLADO MAZO!! DEW
ResponderEliminar